Copyright: ©

Кыргызстанда микробго каршы туруктуулуктун таралышын анын ден соолукка тийгизген таасирин жана бактериалдык инфекциялардын экономикалык зыянын баалоо боюнча дүйнөдөгү биринчи улуттук изилдөө башталды

05.06.2024 / Просмотров: 6447

Бүгүн, 2024-жылы 5-июньда Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму (ДССУ) менен биргеликте Кыргызстанда микробго каршы туруктуулуктун (МКТ) таралышын, анын ден соолукка тийгизген таасирин жана бактериалдык инфекциялардын экономикалык зыянын баалоо боюнча дүйнөдө биринчи улуттук изилдөө башталганын жарыялайт. 

Барган сайын салттуу антибиотиктерди натыйжасыз кылып, маанилүү медициналык кийлигишүүлөрдүн натыйжалуулугун төмөндөтүү менен, МКТ дүйнө жүзү боюнча олуттуу көйгөй болуп саналат, Бул комплекстүү изилдөөнү жүргүзүү менен, Кыргызстан өз калкын коргоо боюнча жигердүү кадамдарды жасап гана тим болбостон, МКТ каршы күрөштө башка өлкөлөргө да үлгү көрсөтүүдө. 

Долбоордун башталышына арналган иш-чарага Министрлер кабинетинин, Парламенттин, эл аралык өнөктөштөрдүн жана чет өлкөлүк элчиликтердин, ар кандай министрликтердин жана ведомстволордун өкүлдөрү, медицина кызматкерлери, ДСCУнун эксперттери жана кесиптик ассоциациялардын мүчөлөрү катышты.

 

Саламаттыкты сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев өз сөзүндө “үнсүз пандемия” деп аталган микробго каршы туруктуулук бүгүнкү күндө адамзат үчүн глобалдык он негизги коркунучтун бири экенин баса белгиледи. Учурда дүйнөдө МКТ таралышы боюнча маалыматтарды чогултуунун туруктуу модели жок. Кыргызстанда улуттук репрезентативдик изилдөөнүн башталышы жана күтүлгөн натыйжалар микробго каршы туруктуулук чөйрөсүндөгү реалдуу кырдаалга объективдүү баа берүү жана андан ары чектөө стратегиясын иштеп чыгуу, микробго каршы препараттарды колдонуунун тактикасын аныктоо, рационалдуу жана микробго каршы препараттар менен эффективдүү дарылоо, инфекциялардын эмпирикалык терапиясы үчүн микробго каршы препараттарды туура тандоо. Бул изилдөө ошондой эле микробго каршы туруктуулуктун адамдын ден соолугуна тийгизген таасирин жана Кыргызстандагы бактериялык кан жугуштуу инфекциялардын экономикалык жүгүн изилдейт”, - деди Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев.

 

Изилдөөнүн жүрүшү менен, натыйжалар Кыргызстандагы МКТ динамикасы жөнүндө баа жеткис түшүнүк алууга, анын саламаттык сактоо жана экономика үчүн кесепеттерин талдоого, сактануу стратегияларын иштеп чыгууга жана кан агымы аркылуу жугуучу оорулар менен ооруган бейтаптарды башкаруунун клиникалык протоколдорун жакшыртууга мүмкүндүк берет деп күтүлүүдө. Ошондой эле МКТ таралышын жана анын терс кесепеттерин азайтуу боюнча негиздүү саясат жана чаралар негиз болот.

 

 

 

Бүгүнкү күнгө чейин ДССУ 300 000 доллардан ашык жабдуулар жана диагностикалык материалдар менен камсыз кылуу менен изилдөөгө колдоо көрсөттү. Мындан тышкары, ДССУ бүткүл өлкө боюнча 40 оорукананын кызматкерлерине, ошондой эле үч борбордук референс-лабораториянын кызматкерлерине жана алардын филиалдары үчүн комплекстүү теориялык жана практикалык тренингдерди өткөрдү.

ДССУнун Кыргызстандагы өкүлү, доктор Ливиу Ведраско бул изилдөөнүн маанилүүлүгүн баса белгилеп, мындай деди: "Микробго каршы туруктуулуктун масштабын жана кесепеттерин түшүнүү калктын ден соолугун коргоо жана туруктуу саламаттык сактоо системаларын түзүү үчүн биринчи орунда турат. Бул демилге ден-соолукка байланыштуу ушул актуалдуу глобалдык коркунучка каршы күрөшүү боюнча биздин биргелешкен күч-аракеттерибизди белгилейт".

###

 

КОШУМЧА МААЛЫМАТ

 

Микробго каршы туруктуулук (МКТ) деген эмне?

МКТ микроорганизмдер (мисалы, бактериялар, козу карындар, вирустар жана мителер) микробго каршы каражаттардын (мисалы, антибиотиктер, грибокко каршы, вируска каршы, безгекке каршы жана антигельминтиктер) таасиринен кийин өзгөргөндө пайда болот. Натыйжада, бул дарылар натыйжасыз болуп, инфекциялар организмде сакталып, башка адамдарга жугуу коркунучун жогорулатат.

 

Эмне үчүн МКТ дүйнөлүк тынчсызданууга себеп болуп жатат?

Микробго каршы туруктуулук (МКТ) глобалдык ден соолук үчүн олуттуу коркунуч туудурат, айрыкча эффективдүү микробиология кызматтарына жана антибиотиктерге жетүү чектелген ресурстук шарттарда. 2019-жылы болжол менен 4,95 миллион өлүм бактериялык МКТ менен байланыштуу, анын ичинде 1,27 миллиону түздөн-түз ага байланыштуу. МКТ көзөмөлүн күчөтүү боюнча глобалдык аракеттерге карабастан, көптөгөн өлкөлөр ар тараптуу улуттук системаларды ишке ашыруу үчүн күрөшүп жатышат.

Жаңы каршылык көрсөтүү механизмдери пайда болуп, дүйнө жүзү боюнча жайылып жатат, бул биздин жалпы жугуштуу ооруларды дарылоо жөндөмүбүздү бузуп, узак мөөнөттүү ооруга, майыптуулукка жана өлүмгө алып келет.

Инфекцияларды алдын алуу жана дарылоо үчүн эффективдүү микробго каршы каражаттарсыз органды трансплантациялоо, рак химиотерапиясы, диабетти дарылоо жана чоң операциялар (мисалы, кесарево же жамбашты алмаштыруу) сыяктуу медициналык процедуралар өтө кооптуу болуп калат.

МКТ ошондой эле ооруканада узакка жатууга жана интенсивдүү терапияга муктаждыкка байланыштуу саламаттыкты сактоонун баасын жогорулатат.

МКТ Миң жылдыктын өнүгүү максаттарына жетүү коркунучун туудурат жана азыр Туруктуу өнүгүү максаттарына жетишүү коркунучун туудурат.

Прикрепленные файлы:

Другие Новости

07.07.2025
Некролог - Бурмайым Жолдошева

2025-жылдын 6-июлунда 83 жаш курагында Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген дарыгери, жогорку категориядагы врач Жолдошева Бурмайым Жолдошевна дүйнөдөн кайтты. Ал өз өмүрүн жана кесиптик ишмердүүлүгүн өлкөбүздөгү стоматологиялык кызматты өнүктүрүүгө арнаган.

Жолдошева Бурмайым Жолдошевна 1942-жылдын 27-декабрында Ош облусунун Сузак районуна караштуу Михайловка айылында туулган. 1958-жылы Курган орто мектебин аяктап, ошол эле жылы Бишкек шаарындагы медициналык училищеге тапшырып, 1961-жылы ийгиликтүү аяктаган.

Эмгек жолун Сузак райондук ооруканада тиш дарыгери болуп баштап, кийинчерээк Бишкек шаарындагы №2 стоматологиялык поликлиникада уланткан. 1970-жылы Кыргыз мамлекеттик медициналык институтунун стоматология факультетин бүтүрүп, 40 жылдан ашуун убакыт Бишкек шаардык №3 стоматологиялык поликлиникасында терапия бөлүмүнүн башчысы, кийин дарыгер-стоматолог болуп үзгүлтүксүз иштеген.

Ал Ленинград, Москва жана Рига шаарларында квалификациясын жогорулатуу курстарынан өтүп, билимин жана тажрыйбасын дайыма өркүндөтүп келген.

Саламаттыкты сактоо тармагындагы эмгеги үчүн бир катар сыйлыктарга жана наамдарга ээ болгон:

•             Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген дарыгери

•             Кыргыз Республикасынын Президентинин Ардак грамотасынын ээси

•             «Саламаттык сактоонун отличниги» төш белгисинин ээси

•             Пирогов атындагы алтын медалдын ээси

•             Бишкек шаарынын Биринчи Май райондук эл сотунун эл өкүлү

•             Бишкек шаардык кеңешинин депутаты

•             Саламаттыкты сактоо министрлиги жана Бишкек шаарынын мэриясы тарабынан бир нече Ардак грамоталар, баалуу белектер менен сыйланган. 

Анын ишмердүүлүгүн жогорку кесипкөйлүк, принципиалдуулук, бейтаптарга болгон камкор мамиле жана кесиптик этика мүнөздөчү.

Жолдошева Бурмайым Жолдошевнанын жаркын элеси, үзүрлүү эмгек жолу жана саламаттыкты сактоо тармагына кошкон эбегейсиз салымы кесиптештеринин, жакындарынын жана бейтаптарынын жүрөгүндө түбөлүк сакталат.

04.07.2025
Бишкекте 2025-жылдын мыкты тез жардам бригадасы тандалды

2025-жылдын 4-июлунда Бишкек шаардык медициналык тез жардам борборунда тез жардам бригадалары арасында кесиптик чеберчилик боюнча мелдеш болуп өттү. Иш-чара Медицина кызматкерлеринин күнүнө карата уюштурулуп, тез жардам кызматынын кызматкерлеринин кесиптик деңгээлин жана командалык духун жогорулатууга багытталган масштабдуу сынак форматында өткөрүлдү.

Мелдешке Борбордун түрдүү бөлүмдөрү: психоневрологиялык, педиатрия, реанимация жана кардиология бөлүмдөрү, ошондой эле №1, №2, №3, №4 жана №5 көмөкчордондорунун атынан тогуз команда катышты.

Сынак эки этапта өттү:

• Чыгармачылык этап, мында катышуучулар видеороликтерди, юмордук миниатюраларды жана тематикалык сценкаларды тартуулашты;

• Практикалык этап, анын жүрүшүндө катышуучулар телефон аркылуу чалууларды кабыл алып, тез жардам унаалары менен окуя болгон жерге тез арада барып, атайын даярдалган актёрлор «оорулууларга» кечиктирилгис жардам көрсөтүштү.

Практикалык бөлүгү реалдуу эмгек шарттарына мүмкүн болушунча жакын болду. Командалар төмөнкү сценарийлер боюнча көйгөйлөрдү чечиши керек болчу: анафилактикалык шок, бийиктиктен кулап кетүүдөн улам омуртка жаракаты, бала катышкан кырсык, көчөдө жүрөктүн капысынан токтоп калышы жана миокард инфаркты. Тапшырмалардын сапаты алдын ала бекитилген текшерүү баракчалары боюнча калыстар тобу тарабынан бааланды.

Сынактын жыйынтыгы боюнча байгелер төмөндөгүдөй бөлүштүрүлдү:

• 🥇 1-орун - кардиологдор командасы (байге: 20 000 сом);

• 🥈 2-орун - №4 көмөкчордондун командасы (байге: 15 000 сом);

• 🥉 3-орун — №5 көмөкчордондун командасы (байге: 10 000 сом).

Бишкек шаардык медициналык тез жардам борборунун башкы дарыгери Искендер Шаяхметов кесиптик майрамды мындай форматта белгилөө биринчи жолу болуп жатканын белгиледи.

Ал башка өлкөлөрдүн "Тез жардам" бригадаларынын ортосунда өтүүчү эл аралык таймаштар — мисалы, Европалык оюндар — тууралуу айтып, Бишкек шаарынын командасын келечекте ошондой иш-чараларга алып чыгуу максаты бар экенин кошумчалады.

И. Шаяхметов бишкектик дарыгерлер быйыл сентябрда Казакстандын Атырау шаарында өтө турган "Тез жардам" бригадаларынын эл аралык мелдешине катышат деген үмүтүн билдирди.

 

04.07.2025
Медицина кызматкерлеринин күнүнө карата кайрымдуулук фонддордун өкүлдөрү сыйланды

Бүгүн, 2025-жылдын 4-июлунда, Кыргыз Республикасынын Медицина кызматкеринин күнүнө карата саламаттык сактоо системасын өнүктүрүүгө кошкон салымы жана кесипкөйлүгү үчүн бир катар кайрымдуулук уюмдарынын өкүлдөрүнө Саламаттык сактоо министрлигинин ведомстволук сыйлыктары ыйгарылды.

 

Сыйлыктарды Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Эркин Чечейбаев тапшырып, өлкөдөгү медициналык жардамды жакшыртуу багытындагы көп жылдык колдоосу жана активдүү катышуусу үчүн терең ыраазычылык билдирди.

«Саламаттык сактоонун ардактуу кызматкери» төш белгиси менен төмөнкү кайрымдуулук уюмдарынын өкүлдөрү сыйланышты:

  • Резаханова Зумрият Рамазановна — «Зита жана Гита Резахановдор» коомдук фондунун директору;
  • Мальсагов Ибрагим Алиевич — «Ас-Сафа Борбору» коомдук бирикмесинин аткаруучу директору;
  • Ли Чжонгже — «Милал жүрөк» коомдук фондунун президенти;
  • Ли Сынгчжон — «Милал жүрөк» фондунун кызматкери;
  • Чой Мин Геон — «Милал жүрөк» фондунун кызматкери.

 

Министр өз сөзүндө өкмөттүк эмес уюмдар жана фонддор менен натыйжалуу өнөктөштүк өлкөнүн саламаттык сактоо тармагын өнүктүрүүдө маанилүү ролду ойной турганын белгиледи: «Биз сиздердин чын ниеттен көрсөтүлгөн колдооңуздарды, демилгечилдигиңиздерди жана күнүмдүк ишиңиздер аркылуу медициналык жардамды элге жеткиликтүү жана натыйжалуу кылуудагы салымыңызды жогору баалайбыз», — деди Эркин Чечейбаев.

 

Ошондой эле Саламаттык сактоо министрлигинин Борбордук аппаратынын жана башка медициналык уюмдардын бир катар кызматкерлерине министрликтин жана башка мамлекеттик органдардын ведомстволук сыйлыктары жана ыраазычылык каттары тапшырылды.

 

Эске сала кетсек, быйыл Медицина кызматкерлеринин күнүнө карата республика боюнча 486 медицина кызматкери «Саламаттык сактоонун ардактуу кызматкери» төш белгисине, дагы 401 дарыгер жана медициналык кызматкер Саламаттык сактоо министрлигинин Ардак грамотасына татыктуу болушкан.