Кант диабети менен күрөшүү чараларын күчөтүү - мезгил талабы

12.12.2022 / Просмотров: 659

Гульдана Джолчиева - эндокринолог дарыгер

“Кант диабети – кандагы канттын деңгээлинин жогору болушу менен мүнөздөлгөн оору. Ал өнөкөт оорулардын катарына кирет, бирок аны туура тамактануу, физикалык активдүүлүктү жогорулатуу, салмагыбызды нормада кармоо жана ар 1 жылда 1 жолу анализ тапшырып туруу менен алдын алууга болот. Ар бир адам эмне жеп, эмне ичип жатканын көзөмөлдөшү керек. Себеби биз күнүмдүк рационубузда колдонуп жаткан тамак-аштардын баары эле организмибизге пайда алып келбейт. Тескерисинче, зыян тийгизиши ыктымал. Алсак, биздин өлкөдө газдалган таттуу суусундуктар жана курамына жыт, даам берүүчү кошулмалар кошулган таттуу азыктар өспүрүм балдардан тарта жеткиликтүү болгондуктан, жаштар арасында да ашыкча салмактан жабыркап, айрым учурда 2-типтеги кант диабетине чалдыккандар көбөйүүдө. Бизге кайрылган ар бир бейтапты жогоруда аталган азыктарды колдонууну чектөөгө активдүү  үндөп келебиз,”- деп белгиледи, Чүй облусунун эндокринолог дарыгери Гульдана Джолчиева.

Ал өз сөзүндө төмөндөгүдөй белгилер пайда болгон учурда дароо дарыгерге кайрылып, керектүү текшерүүдөн өтүү зарыл экенин кошумчалады. Себеби көпчүлүк учурда бейтаптар бул белгилерге маани бербей жүрүп, өтүшүп кеткенде гана кайрылышат. 

•             Суусоо

•             Көп заара кылуу, айрыкча түндөсү

•             Көп чарчоо

•             Арыктоо

•             Көздүн, эс-тутумдун начарлоосу

 

Бейтаптардын 50%ында оору “үнсүз” өөрчүп, эч кандай белгиси байкалбастан эле өтүшүп кеткен учурлар да катталат. Ошондуктан жылына бир жолу текшерүүдөн өтүп туруу керек. 

 

 

Чүй облусу боюнча кант диабети менен ооруган бейтаптар коомунун төрайымы Чынара Аблесова 

Ал эми Чүй облусу боюнча кант диабети менен ооруган бейтаптар коомунун төрайымы Чынара Аблесова ооруну алдын алуу боюнча төмөндөгүлөрдү кошумчалады: “Кант диабетинин алдын алууга көбүрөөк көңүл буруу керек. Бүгүнкү күндө ар кандай зыяндуу кошулмалары бар таттуу суусундуктар калктын калын катмарына жеткиликтүү болуп калды. Бул маселеге азыртан тарта өкмөттүн деңгээлинде чара көрүлсө жакшы болот эле. Мисалга алсак, атайын Токтом, Жарлык кабыл алып, акциздерди көтөрүү менен чылымдын зыяндуу таасирине каршы күрөшкөндөй эле, организмге олуттуу зыян тийгизип жаткан курамында канты көп суусундуктардын жайылтылышына маани берилсе, коомдук саламаттык сактоо тармагы бир топ жакшы жыйынтыктарга жетет эле. Мен ата-энелерге, айрыкча жаш энелерге кайрылып кетет элем. Баланарда туура тамактануу адатын канчалык эрте калыптандырып, зыяндуу тамак аштардан, кант көп кошулган суусундуктардан баш тартууга үйрөтсөңөр, кийин аларда ден соолугуна байланыштуу көйгөйлөр жаралбайт дагы, алар келечектеги дени сак улутту түзөт”. 

 

 

 

 

Эльмира Жутанкеева 

 

 

66 жаштагы  Эльмира Жутанкеева 35 жылдан бери кант диабети менен жабыркап келгенин айтты.

“Башында мага оорунун эч кандай белгилери байкалган эмес. Кезектеги пландуу текшерүүдөн өтүп, анализ тапшырганымда дарыгерлер менде кант диабети бар экендигин аныкташкан. Ошол күндөн тарта дарыгердин айткан ар бирин кеңешин кулак жаздымда калтырбай, так аткарып келгендиктен учурда абалым жакшы - канымдагы канттын денгээли көтөрүлбөй, туруктуу кармалып келет. Кант диабетине кабылганымды билгенден бери тамактанууга кылдат мамиле кылам. Мисалы, мурда нандын бетине май сүйкөп жегенди жактырсам, азыр майлуу, куурулган тамактарды, кант кошулган азыктарды жана газдалган суусундуктарды колдонбойм,  неберелериме дагы алардын зыяндуу экенин түшүндүрүп, колдонууга тыйуу салам. Мындан сырткары коомдук иш-чараларга активдүү катышып, физикалык жактан активдүүлүк болууга аракеттенем, ар дайым танкы көнүгүүлөрдү жасайм. Ал тургай кошуналарымды дагы активдүү жашоого, ден соолугуна кам көрүүгө үндөп келем. Кошуналарыма эле эмес, башка жарандарыбызга да кайрылып кетет элем. Силер ден соолугуңар чың болушу үчүн ар дайым туура тамактангыла жана кыймылдуу болгула. Сейилдегиле, көнүгүүлөрдү жасагыла, бийлегиле жана сиңирүү органдарына оорчулук жараткан майлуу, куурулган, курамына кант, туз көп кошулган тамак аштарды жер-жемиш, жашылчага алмаштыргыла".

Прикрепленные файлы:

Другие Новости

02.05.2024
Жабырлануучулардын абалы тууралуу маалымат

2024-жылдын 2-майында болжол менен саат 13:30 чамасында Жалал-Абад облусунун Сузак районунда иш-чара учурунда жаш балдарды портер авто унаасы коюп кетип 29 бала жабыр тарткан. Жаштары 9-16 жаш. Азыркы учурда Жалал-Абад облустук балдар ооруканасына, реанимация бөлүмүндө - 7, алардын ичинен уч баланын абалы оор; Сузак аймактык ооруканасына - 3 бала, Октябрь Жалпы дарыгерлик практика борборуна - 8 бала жаткызылды. Абалдары орто оордукта. Калган 11 балага жеринен жардам көрсөтүлүп, амбулатордук дапыланууга жөнөтүлгөн. 

Бул окуя министр, Алымкадыр Бейшеналиевдин жеке көзөмөлүндө, тийиштүү бардык жетекчилерге сапаттуу медициналык жардам берүү, ошону менен бирге керектелүүчү дары-дармек жана медициналык буюмдар менен камсыз кылууну тапшырды.

 

30.04.2024
Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасында “COVID-19га ыкчам чара көрүү” долбоорунун алкагында оңдоп-түзөө иштери аяктады

Бүгүн, 2024-жылдын 30-апрелинде Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасында капиталдык оңдоп-түзөөдөн кийин 3 кабаттуу корпусунун ачылышы болду.

Иш-чара министрдин орун басары Бүбүжан Арыкбаева, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин алдындагы Долбоорлорду ишке ашыруу бөлүмүнүн директору Жылдыз Токторбаева, Медициналык жардамды уюштуруу жана дары-дармек саясаты башкармалыгынын башчысы Нургүл Ибраева, РКЖООнун жетекчилиги жана жамаатынын катышуусунда өттү.

 Медициналык имараттын капиталдык ремонту Дүйнөлүк банктын “COVID-19га ыкчам чара көрүү” долбоору аркылуу каржыланып, ага 72 миллион сом бөлүнгөн.

Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасынын башкы дарыгери Гүлжигит Аалиевдин айтымында, 200 орунга эсептелген бул имарат 2023-жылдын июль айынан бери капиталдык ремонтко жабылган. Имарат 1989-жылы пайдаланууга берилген жана эксплуатацияга берилгенден бери эч кандай оңдоо же курулуш иштери (капиталдык оңдоо) жүргүзүлгөн эмес, оорукананын кызматкерлери тарабынан косметикалык оңдоо иштери гана жүргүзүлгөн.

Жугуштуу оорулар менен ооруган бейтаптарды дарылоодо бөлүмдөрдүн ишинин өзгөчөлүгүн эске алганда, дезинфекциялык каражаттар менен бат-баттан тазалоодон улам, өзгөчө COVID-19 пандемиясынын учурунда дубалдар жана шыптар сыйрылып, жарыла баштаган. Линолеум капталган полу шишип, эскирип, көпкө пайдаланылгандыктан имараттын инженердик системалары: суу, канализация, жылуулук, электр тармактары, вентиляция жана сантехникалык жабдууларын 100% алмаштырууга муктаждык бар эле», - деди башкы дарыгер.

3 кабаттуу имараттын эшиктерин, полдорун алмаштыруу, канализация, суу менен камсыздоо жана жылытуу системаларын алмаштыруу иштери жүргүзүлдү. Ошондой эле электр чубалгыларын жана приборлорун алмаштыруу менен электрдик монтаждоо иштери жүргүзүлүп, палаталарга жаңы душ, сантехника орнотулду. Имаратта заманбап вентиляция системасы бар. Учурда имаратка эки лифт орнотулууда.

«Бул оорукана инфекциялык ооруга кабылгандарга медициналык жардам көрсөткөн республиканын саламаттык сактоо уюмдарынын флагманы болуп саналат жана бул оорукананы өнүктүрүү, өркүндөтүү Саламаттык сактоо министрлигинин артыкчылыктуу багыттарынын бири болуп саналат, өзгөчө COVID-19 пандемиясында дагы буга күбө болдук. Дүйнөлүк банк тарабынан каржыланган “COVID-19га ыкчам чара көрүү” долбоорунун колдоосу менен жугуштуу оорулар ооруканасынын капиталдык ремонту бейтаптарга сапаттуу жардам көрсөтүүгө, биздин кызматкерлердин иштөө шарттарын жакшыртууга мүмкүнчүлүк берет. Инфекциялык оорукананын өзүнүн спецификасы бар экенин билебиз, андыктан абаны тазалоодо жана сууну чыпкалоодо айлана-чөйрөгө эч кандай оору козгогуч кирбеши үчүн кылдат мамиле жасоо талап кылынган. Санитардык-эпидемиологиялык талаптарга жооп берген, оңдоп-түзөөдөн өткөн имараттын ишке берилиши коркунучтуу жугуштуу ооруларга каршы натыйжалуу күрөштүн кепилдиги болот”, - деди министрдин орун басары, Бүбүжан Арыкбаева. 

 Курулуш-оңдоо иштеринин аякташына байланыштуу РКЖОО 2024-жылдын 1-майынан тартып 500 койка менен штаттык режимде ишин улантат жана калкка өз убагында, сапаттуу медициналык жардам көрсөтүүгө даяр.

 

 

30.04.2024
"Ички оорулар боюнча диалогдор" аталышындагы ЖОЖдор аралык илимий-практикалык конференция

2024-жылдын 23-24-апрелинде И.К.Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясында П.Е. Лукомский жана И.К.Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын 85 жылдыгына арналган "Ички оорулар боюнча диалогдор" аталышындагы эл аралык ЖОЖдор аралык илимий-практикалык конференция болуп өттү.

 

Иш-чара И.К.Ахунбаев атындагы КММА тарабынан Россиянын терапевттеринин илимий медициналык коому  менен биргеликте уюштурулган.

 

Конференцияга Россия, Өзбекстан, Казакстан жана Кыргызстандан кардиология, ревматология, нефрология, гастроэнтерология, геронтология, эндокринология тармагындагы алдыңкы адистер  жана клиникалык фармакологдор катышты. Ошондой эле ар кандай медициналык университеттердин (Бишкек, Ош, Бухара, Шымкент) жаш изилдөөчүлөрү жана терапевттери баяндама жасашты.

 

Жаш терапевттердин сынагынын жыйынтыгы чыгарылып, анын жыйынтыгында эң мыкты иштер үчүн Ардак грамоталар тапшырылды. Кошумчалай кетсек, ачылыш аземинде бир катар илимпоздор жана практик дарыгерлер Россиянын терапевттеринин илимий медициналык коомунун «Гравертон ыраазычылык» жана Ардак грамоталары менен сыйланышты.