Бүгүн бүтүндөй медицина коомчулугу чоң жоготууга учурады.

Талыкпаган эмгеги Кыргызстандын калкынын ден соолугун чыңдоого олуттуу салым кошкон инсан Гүлмира Ташмурзаевна Айтмурзаева дүйнөдөн кайтты.

20 жылдан ашык убакыт ден соолукту чыңдоо кызматын жетектеген Гүлмира Ташмурзаевна өз кесибинин мыктысы, жаш кесиптештерине насаатчы, мээримдүү эне жана чоң эне болчу. Ал адамдарды угуп жана сезе билген жөндөмү менен башкалардан айырмаланып турчу.

Кесиптештери үчүн ал тажрыйбасын эч аянбастан марттык менен бөлүшкөн, кандай гана кырдаал болбосун колдоо көрсөткөн насаатчы эле. Аны менен чогуу иштегендердин көбү анын окуучулары эле эмес, курбуга айланып, ар бири менен жан дүйнөсүнүн бир бөлүгүн бөлүшчү.

Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин жамааты Гүлмира Ташмурзаевнанын жакындарына терең кайгыруу менен көңүл айтып, кайгысын тең бөлүшөт.

Гүлмира Ташмурзаевнанын элеси аны тааныгандардын баарынын жүрөгүндө түбөлүк жашайт.

2024-жылдын 20-сентябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Чүй облусунун Москва районунун акими Ниязбек Козуев менен бирге Москва районунун Жалпы дарыгерлик практика борборуна (ЖМПБ) барды. Иш сапардын жүрүшүндө борбордун бөлүмдөрүн жана аймагын кыдырып, ошондой эле Садовое айылындагы Үй-бүлөлүк дарыгерлер тобунун (ҮДТ) авариялык абалда турган имаратынын абалы менен таанышты.

Москва райондук Жалпы дарыгерлик практика борборунун директору Болот Шеримбаев министрге райондогу саламаттыкты сактоо тармагындагы учурдагы абал боюнча маалымат берди. Райондо 113 миң адам жашайт, анын 38 миңи 14 жашка чейинки балдар. ЖДПБнын түзүмүнө 8 ҮДТ жана 19 ФАП (фельдшердик-акушердик пункттар) кирет. Борбордо 8 бөлүм бар, аларда дарылангандардын саны 75%ды түзөт. Медициналык борбордун муктаждыктары үчүн дары-дармектер жана медициналык буюмдар «Кыргызфармация» мамлекеттик ишканасы аркылуу сатылып алынат жана учурда дары-дармектер жетиштүү.

Болот Шеримбаев өлкө жетекчилигине жана саламаттык сактоо министрине медицина кызматкерлерине колдоо көрсөткөндүгү, өзгөчө эмгек акынын жогорулашына ыраазычылык билдирди. Айлык көтөрүлгөндөн кийин ЖДПБ 2 хирург жана 3 реаниматолог менен толукталып, алар июль айынан бери 20 миң сомдон кошумча төлөмдөрдү алып жатышат. Ошондой эле, коллективге дагы 5 адис (гинеколог, үй-бүлөлүк дарыгерлер, инфекционист) кошулду.

Иш сапардын жүрүшүндө ЖДПБда болуп жаткан көйгөйлөр айтылды. Алардын негизгилеринин бири – терапевттик бөлүмдүн имаратынын авариялык абалы, ошондой эле Садовое айылына ҮДТ үчүн жаңы имарат куруу зарылчылыгы.

Иш сапардын жыйынтыгында Алымкадыр Бейшеналиев терапевтик бөлүмдүн жаңы имаратын куруу маселеси 2025-жылга карата долбоорлордун титулдук баракчасына киргизилээрин билдирди. Садовое айылындагы ҮДТ үчүн жаңы имараттын курулушу «Ас-Сафа Центр» кайрымдуулук фондунун жардамы менен ишке ашырылат.

Саламаттык сактоо министри медициналык инфраструктураны жаңылоо боюнча иштерди улантуунун маанилүүлүгүн белгилеп, калкка сапаттуу жана жеткиликтүү медициналык жардам көрсөтүү үчүн аймактардагы медициналык мекемелерге ар тараптуу колдоо көрсөтүүгө даяр экенин билдирди.

Бүгүн, 2024-жылдын 20-сентябрында, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Чүй облусунун Москва районунун Жалпы дарыгерлик практика борборуна барып, кезектеги «Эл Аман» мамлекеттик дарыканасынын ачылыш аземине катышты.

Бул Чүй облусунда саламаттык сактоо уюмдарынын базасында ачылган сегизинчи мамлекеттик аптека жана учурда республика боюнча жалпысынан 87 дарыкана иштеп жатат.

Өз сөзүндө министр белгилегендей, жыл аягына чейин республика боюнча 100 «Эл-Аман» мамлекеттик дарыканасын ачуу пландалууда, алар калкты эң арзан баада дары-дармек жана медициналык буюмдар менен камсыздайт.

Бүгүнкү күндө «Эл Аман» мамлекеттик дарыкана тармагы 30 чет элдик жана жергиликтүү өндүрүүчүлөр жана дары-дармектерди жана медициналык буюмдарды жеткирүүчүлөр менен кызматташат.

Дарыкана пункттарындагы ассортимент дарыкана пункттары жайгашкан саламаттык сактоо уюмунун өзгөчөлүгүнө, сатуунун деңгээлине жана саламаттыкты сактоо уюмдарына жараша 2500дөн ашык фармацевтикалык продукцияны түзөт. «Эл-Аман» мамлекеттик дарыканаларында чекене баалар өлкөдөгү жеке дарыканаларга караганда орто эсеп менен 10-20%га төмөн.

Ошондой эле Милдеттүү медициналык камсыздандыруу фондунун жеңилдетилген рецепттери менен дары-дармектер «Эл Аман» дарыканалары аркылуу рецептке жана бейтаптын оорусуна жараша 50%дан 100%га чейин арзандатуу менен элге сатылат.

Кызамык илдетинин катталуу учурлары азайып баратат, бирок вирустун негизги жүгүртүүсү Бишкек шаарында жана Чүй облусунун борборго чектеш эки районунда байкалууда, бул жерде вирустун жайылышы стационардык очоктор тарабынан коштолууда.

Республикалык иммунопрофилактика борборунун маалыматы боюнча, 1-сентябрдан 17-сентябрга чейин республика боюнча кызамык оорусуна чалдыккан 49 учур катталган. Ал эми июль айында 828 учур, август айында 260 учур катталган. 2024-жылдын башынан бери Кыргызстанда кызамык оорусунун жалпы 13 320 учуру катталды.

Эскерте кетсек, кызамык оорусунун чыгышына каршы маанилүү чаралардын бири кошумча эмдөө кампанияларын жүргүзүү. Алсак, мындай кампаниянын кезектеги этабынын алкагында бүгүнкү күндө Талас облусундагы максаттуу топко кирген 25 774 баладан 23 548 бала эмдөөдөн өтүп, 91%ды түздү. Ысык-Көл облусундагы 46 050 баладан турган максаттуу топтун ичинен 39 586 бала эмдөөдөн өтүп, 86%ды түздү. Нарын облусу боюнча максаттуу топко кирген 26340 баладан 19979 бала эмдөөдөн өтүп, 76%ды түздү. Баткен облусундагы максаттуу топко кирген 80 084 баланын ичинен 57 873 бала эмдөөдөн өтүп, 72%ды түздү

 Жыл башында ушундай эле эмдөө кампаниясы Жалал-Абад облусунда жүргүзүлүп, максаттуу топтогу 183 607 баладан 161 546 бала эмделип, бул эмделген балдардын 88%ын түзгөн.

Эскерте кетсек, 9 айдан 7 жашка чейинки бардык балдар эмдөөдөн өтүүгө тийиш. Буга пландуу жана кайталап эмдөө учурунда кызамыкка каршы 2 доза вакцина алган балдар кирбейт.

2024-жылдын 17-сентябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Россия Федерациясынын Москва шаарына иш сапары менен барды. Анын алкагында Россиянын саламаттык сактоо тармагынын маанилүү ишмерлери менен жолугушуулар болуп, бир катар артыкчылыктуу багыттар боюнча эки тараптуу кызматташуу маселелери талкууланды.

Сапардын негизги окуяларынын бири Россия Федерациясынын саламаттык сактоо министри Михаил Мурашко менен жолугушуу болду. Сүйлөшүүлөрдүн жүрүшүндө тараптар кызматташуунун дары-дармек менен камсыздоо, акушердик жана гинекология, педиатрия, онкология жана трансплантология сыяктуу маанилүү багыттарын талкуулашты.

Алымкадыр Бейшеналиев Россия Кыргызстан үчүн саламаттыкты сактоо тармагындагы эң маанилүү стратегиялык өнөктөштөрдүн бири экенин белгилеп, биргелешкен аракеттер эки тараптуу кызматташууну мындан ары тереңдетүүгө өбөлгө болоруна ишенимин билдирди. Жолугушуунун жыйынтыгында тараптар өз ара аракеттенүүнүн темпин жогорулатуу зарылдыгын макулдашты жана өз ара пайдалуу негизде кызматташууну бекемдөө боюнча пландарды белгилешти.

Иш сапардын алкагында ошондой эле Россия Федерациясынын Саламаттык сактоо министрлигинин академик В.И. Шумаков атындагы Трансплантология жана жасалма органдардын улуттук медициналык изилдөө борборунун директору Сергей Владимирович Готье менен жолукту. Жолугушууда кыргызстандык дарыгерлерди жана медициналык адистерди Шумаков атындагы Трансплантология борборунда окутуу мүмкүнчүлүктөрү талкууланды. Окутуу Россия Федерациясынын Трансплантология жана жасалма органдардын улуттук медициналык изилдөө борбору менен КР Саламаттыкты сактоо министрлигине караштуу Улуттук хирургия борборунун ортосундагы кызматташуу жөнүндө макулдашуунун алкагында эки жумалык жеке окуу курстары форматында өтөт.

Сергей Владимирович Готье Кыргызстандан келген кесиптештер үчүн эки жумалык жеке программа даярдала турганын баса белгиледи.

«Россиянын трансплантология тармагындагы флагман институту катары биз республикада трансплантология программасын өнүктүрүүгө кызыккан кыргызстандык адистерге керектүү методикалык колдоо көрсөтөбүз. Биз жемиштүү жана узак мөөнөттүү кызматташууга умтулабыз, анткени Кыргызстандын саламаттыкты сактоо тармагында тармакты өнүктүрүү үчүн чоң потенциалы бар», — деди Сергей Владимирович.

Кыргыз тарап Россия Федерациясына активдүү колдоо жана методикалык жардам көрсөтүүгө даярдыгы үчүн терең ыраазычылык билдирди. Кыргызстанда трансплантологиянын өнүгүшүнө байланыштуу адистерди даярдоо өлкөдөгү медицинанын бул тармагын өркүндөтүү үчүн маанилүү кадам болот. 

Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун дарыгерлери Нарын облусунун медицина кызматкерлерине жана балдарга практикалык жардам көрсөтүүдө. Алар бир жума бою балдардын физикалык өнүгүүсүнө, астма жана аллергия илдеттеринин белгилерине, өпкөнүн иштешине баа беришет. Чогултулган материалдар дарылоо, диагностикалык жана профилактикалык иш-чараларды иштеп чыгуу үчүн негиз болот. Оорунун ачык-айкын клиникалык белгилери бар балдар андан аркы текшерүүдөн өтөт же ооруканага жаткырылат.

 2024-жылдын 15-сентябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Улуттук госпиталдын жаңы борборлоштурулган тез медициналык жардам бөлүмү ачылды.

Салтанаттуу иш-чара министрдин биринчи орун басары Медербек Исмаилов, Кувейттин "Ас-Сафа" кайрымдуулук фондунун негиздөөчүсү жана башкармалыгынын төрагасы шейх Мухаммад Абдурахман Альшая, Улуттук госпиталдын жамааты жана башка коноктордун катышуусунда өттү.

«Ас-Сафа Центр» коомдук бирикмесинин колдоосу менен ал жерде бардык зарыл болгон курулуш жана оңдоо иштери жүргүзүлүп, бейтаптарды кабыл алууга жана медицина кызматкерлеринин иштөөсү үчүн бардык шарттар түзүлгөн.

Жаңы борбор Улуттук госпиталдын негизги тез жардам кызматтарын бир чатырдын астында бириктирет, бул медициналык адистердин өз ара аракеттенүүсүн жакшыртууга жана оор кырдаалдарда жардам көрсөтүү процессин тездетүүгө мүмкүндүк берет.

Бөлүмгө төмөнкүлөр кирет: нейротравматологиянын кабыл алуу бөлүмү; жаак-бет хирургиясы; манжа микрохирургиясы; көздүн микрохирургиясы №2 (көздүн тез жардам бөлүмү); ыкчам урология; травматология; ЛОР (кулак, мурун, тамак); ыкчам хирургия; терапиянын кабыл алуу бөлүмү; проктология; ыкчам неврология; кан тамыр хирургиясы. Медициналык жардамды эң жогорку деңгээлде көрсөтүүгө мүмкүндүк берген заманбап жабдылган операциялык жана реанимация блокторго өзгөчө көңүл бурулду.

Улуттук госпиталдын башкы дарыгери Бакыт Төлөгөнов Кыргызстандын медициналык инфраструктурасын өнүктүрүүдө көрсөткөн колдоосу үчүн Кувейт кайрымдуулук фондуна терең ыраазычылык билдирди. «Акыркы 3 жылда оорукананын тез жардам бөлүмдөрүндө оорулуулардын көбөйүшү жаңы борбордун зарылдыгын тастыктайт. Тез жардамды борборлоштуруу ар башка имараттар менен байланышкан мурунку логистикалык татаалдыктарды жок кылат, убакытты үнөмдөйт жана бейтаптарды тейлөөнү жакшыртат. Азыр бардык тез жардам бөлүмдөрү бир жерге топтолду, бул медициналык кызмат көрсөтүү процессин оптималдаштырууга жана алардын жеткиликтүүлүгүн жакшыртууга шарт түзөт”, - дейт Бакыт Төлөгөнов.

Бүгүн, 2024-жылдын 14-сентябрында, Кыргыз Республикасынын Президентинин “Улуттук тазалык күнү жана 2023-2025-жылдарга карата Турмуш-тиричилик калдыктарын башкаруунун натыйжалуу инфраструктурасын түзүү боюнча иш-чаралардын планы жөнүндө” 2022-жылдын 6-сентябрындагы № 305 Жарлыгын ишке ашыруунун алкагында өтүп жаткан жалпы республикалык ишембиликке Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги да катышты. Бул масштабдуу иш-чара өлкөнүн санитардык абалын жакшыртууга жана айлана-чөйрөнү коргоодо жарандардын күч-аракетин бириктирүүгө багытталган.

Ишембилик КР Саламаттыкты сактоо министрлигинин борбордук аппаратынын жана ведомствого караштуу уюмдардын кызматкерлеринин катышуусунда бекитилген участокто өткөрүлдү, тактап айтканда, дарыгерлер тарабынан Степное жана Озерное айылдары жактагы айланма жолдун 4,5 чакырым бөлүгү тазаланды.

Мындан тышкары республикадагы ар бир саламаттыкты сактоо уюмдары өз карамагындагы территорияда ишембилик өткөрүштү.

Мындай иш-чараларды тынымсыз өткөрүү санитардык абалды жакшыртат жана жарандардын экологиялык жоопкерчилигин жогорулатат. Анткени, тазалык – ден соолуктун ачкычы.

Өлкөбүздүн тазалыгына, экологиясына ар бир адам салым кошо алат!

Академик Мирсаид Миррахимов атындагы Улуттук кардиология жана терапия борборунда түзүлгөн, эл аралык деңгээлдеги жаш окумуштуулардын жана адистердин жаңы муунун даярдоого өзгөчө көңүл бурган, ошондой эле интеграцияга жана эл аралык илимий коомчулук менен өнөктөштүккө жана заманбап технологияларды жана инновацияларды киргизүүгө багытталган алдыңкы илимий медициналык кластер өзүнүн эффективдүүлүгүн жана натыйжалуулугун көрсөтүп жатат. Алсак, Улуттук кардиология жана терапия борборунун пульмонология жана аллергология бөлүмүнүн жаш пульмонолог-изилдөөчүсү Азамат Акылбековдун 2024-жылдын 7-11-сентябрында Европалык пульмонологдор коомунун конгрессинде баяндалган эмгеги (мында дүйнөнүн бардык бурчунан 20 миңдей окумуштуулар жана докторлор катышты) эң мыкты илимий иш катары тандалып алынып, дүйнөдөгү бул ири илимий форумдун программасына киргизилди.

9-сентябрда доктор Акылбеков алдыңкы адистердин жана илимпоздордун калың аудиториясына реабилитациялык программанын негизги компоненттеринин бири катары улуттук Кара-Жорго бийибизди колдонуу менен кургак учуктан кийинки өпкө оорусу менен ооруган бейтаптарды реабилитациялоо боюнча уникалдуу жана биринчи жолу рандомизацияланган изилдөөнүн жыйынтыктары менен тааныштырды, бул ыкма кызуу талкууну жана дүйнөнүн башка өлкөлөрүндө киргизүүгө чоң кызыгууну жаратты.

УКжТБ тарабынан демилгеленген приоритеттүү багыттар боюнча Кластердик мамиле, ошондой эле кластерлерди бириктирген консорциумдарды түзүү Кыргызстанда кадрдык ресурстарды чыңдоого, жаңы технологияларды жана инновацияларды киргизүүгө, саламаттыкты сактоодогу экономикалык маселелерди иштеп чыгууга жана далилдүү илимий фактылардын негизинде чечимдерди кабыл алууга багытталган медицина илимин өнүктүрүүнүн жана билим берүүнүн перспективдүү багыты катары сунушталды.

Бул глобалдык форумдун маанилүү окуясы болуп Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун Кыргызстанды Финляндия, Португалия мамлекеттери менен катар өлүмдү азайтуу боюнча эң мыкты көрсөткүчтөрү жана көп секторлуу мамиленин негизинде өпкө ооруларын алдын алуу, эрте диагностикалоо жана контролдоону уюштуруу боюнча тажрыйбасы бар өлкөлөрдүн катарына киргизүү жөнүндө таанылышы жана чечими болуп, Европа респиратордук коомунун, Американын Торакалдык коомунун, Азия-Тынч океан респиратордук коомунун, Эл аралык респиратордук альянсынын жана башка эл аралык уюмдардын жетекчилеринин жана алдыңкы адистеринин катышуусу менен өткөн Жогорку деңгээлдеги жолугушууда баяндалды.

УКжТ борборунун окумуштууларынын илимий иштеп чыгуулары престиждүү англис тилиндеги медициналык журналдарда жарыяланып, чет өлкөлөрдө белгилүү жана кеңири таанылган, дүйнөнүн көптөгөн өлкөлөрүндө бийик тоолуу медицина, кардиология, пульмонология жана башка ички медицина тармактарында ишке ашырылып, колдонулууда.

Европалык пульмонологдор коомунун конгрессинде Европанын, Американын, Япониянын жана Азиянын башка өлкөлөрүнүн алдыңкы медициналык өпкө оорулары боюнча борборлорунун жетекчилери, көрүнүктүү окумуштуулары жана дарыгерлери менен Кыргызстандагы пульмонологияны өнүктүрүү жана кызматташуу маселелери боюнча жолугушуулар өткөрүлдү. Алардын бардыгы 2025-жылдын 17-19-апрелинде Бишкек шаарында өтүүчү кардиология, респиратордук жана ички медицина тармагындагы инновациялар жана жаңы технологияларга арналган көрсөтмөлүү Эл аралык илимий медициналык форумга катышуу үчүн Кыргызстанга чакырылды.

2024-жылдын 12-сентябрында Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун Перинаталдык борборунда Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги жана Бириккен Улуттар Уюмунун Калкты жагаштыруу  фонду (ЮНФПА) тарабынан уюштурулган жабдууларды тапшыруу аземи өтүп, ал энелердин ден соолугун чыңдоого карай олуттуу дагы бир кадам болду. Сапатты жакшыртууну көздөгөн долбоордун алкагында бул демилге өлкөдө алдын алына турчу энелердин ооруларын кыскартууга багытталган.

Салтанатка Саламаттык сактоо министринин биринчи орун басары Медербек Исмаилов баш болгон жетекчилер катышып, ал өз сөзүндө: «Бул долбоор өлкөбүз үчүн абдан маанилүү, анткени энелердин алдын алууга мүмкүн болгон ооруларын кыскартууга багытталган. Мүмкүнчүлүктөн пайдаланып, Индия өкмөтүнө бул колдоо үчүн жана долбоорду ишке ашырган ЮНФПАга ыраазычылык билдирүү менен менин кесиптештериме бул маанилүү долбоорду ишке ашырууда жакшы натыйжаларга жетишүүнү каалайм».

Берилген жабдуулар Индия-БУУ Өнүктүрүү өнөктөштүк фонду тарабынан каржыланган долбоордун алкагында сатылып алынган. Ал Кыргызстандын беш пилоттук төрөт үйүндө акушердик көзөмөл жана жооп кайтаруу системасын (АКЖКС) жана телеконсультацияларды колдонуу аркылуу сапаттуу медициналык кызматтарын жакшыртууга багытталган.

«Кыргыз Республикасынын калкынын ден соолугуна байланыштуу бул иш-чаранын жана долбоордун катышуучусу болуу мен үчүн чоң сыймык. Ден соолук жашоодогу эң негизги баалуулук, энелерге келгенде маселе биринчи орунга чыгат. Ал эми эненин ден соолугуна салым кошкондо биз бир эле адамдын эмес, анын балдарынын, анын жакындарынын, ошого жараша бүтүндөй коомдун саламаттыгына салым кошкон болобуз. Мындай саламаттыкты сактоо чыгымдары чыгаша эмес, чыныгы салым болуп калат. Ал эми калктын саламаттыгына салым кошуу менен биз өлкөнүн өнүгүшүнө салым кошобуз», - деп Индиянын Кыргыз Республикасындагы элчилигинин убактылуу ишенимдүү өкүлү Мохан Сингх мырза баса белгиледи .

Бириккен Улуттар Уюмунун Түштүк-Түштүк кызматташтыгы күнүнө туш келген аземде эненин жана ымыркайдын ден соолугун чыңдоо боюнча кеңири иш-аракеттерди көрсөтүү максатында керектүү жабдуулардын кеңири спектри тапшырылды. Белектердин арасында реалдуу убакыт режиминде төрөт учурунда жана төрөт процессине мониторинг жүргүзүү жана кош бойлуу аялга жана түйүлдүккө жардам көрсөтүү үчүн 40 планшет, реалдуу убакыт режиминде телемедицинаны жана акушердик өзгөчө кырдаалдарда телеконсультацияларды ишке ашыруу үчүн 21 компьютер бар.

Кошумчалай кетсек, баланын туулгандыгы тууралуу күбөлүк берүү процессин автоматташтыруу жана Мамлекеттик электрондук кызмат порталындагы кызматты интеграциялоо максатында кызмат көрсөтүүлөрдүн сапатын жогорулатуу жана жарандар үчүн жол-жоболорду жөнөкөйлөтүү боюнча маанилүү кадам катары пилоттук төрөт үйлөрүндө компьютерлер орнотулат. Бул демилге ата-энелерге балдарына туулгандыгы тууралуу күбөлүктөрүн төрөт үйлөрүнөн эле дароот онлайн каттоого мүмкүндүк берет, бул документ алуу процессин бир топ тездетет жана мамлекеттик органдарга баруу зарылдыгын азайтат.

Мындай чечимдер менен Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги жарандар үчүн ыңгайлуу жана натыйжалуу шарттарды түзүүгө, бюрократиялык процесстерди жөнөкөйлөтүүгө жана маанилүү документтерди алууга кеткен убакытты кыскартууга умтулууда.

Техникалык жабдуулардан тышкары орто жана үчүнчү деңгээлдеги беш акушердик уюмдарга, тактап айтканда, Ош облустар аралык бириккен клиникалык ооруканасына, Жалал-Абад облустук бириккен клиникалык ооруканасына, Ысык-Көл жана Чүй областтык ооруканаларына, Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун Перинаталдык борборуна 100 пауэрбанк, аз салмактагы жана ара төрөлгөн ымыркайларда жылуулук чынжырчасын сактоо үчүн 100 жууркан,  инфекциялык контролду эске алуу менен ишти уюштуруу үчүн 100 чыканак диспенсери, гигиеналык жана санитардык коопсуздук стандарттарын сактоо максатында хирургиялык медициналык персоналга  операциялык бөлмөлөрдө жана стерилдүү аймактарда колдонуу үчүн  кесиптик форманын маанилүү элементи катары 100 жуп жабык бут кийим жеткирилет.

Бул комплекстүү демилге Кыргызстандагы энелердин ден соолугун чыңдоого чоң салым кошууга мүмкүнчүлүк берет. Технологияны колдонуу жана кызматташтыкты илгерилетүү менен, ал бүт Кыргызстан боюнча аялдардын жана жаңы төрөлгөн ымыркайлардын коопсуздугун жана бакубаттуулугун камсыздоого бардык өнөктөштөрдүн умтулуусун көрсөтөт.

Бүгүн, 2024-жылдын 13-сентябрында Жүрөк хирургиясы жана органдарды трансплантациялоо илимий-изилдөө институтунда (ЖХжОТИИИ) Балдар кардиохирургия борборунун жаңы имаратынын пайдубалын түптөө аземи болуп өттү. Бул борбор балдардын тубаса жана кийин пайда болгон жүрөк ооруларын диагностикалоого жана хирургиялык дарылоого адистешет.

Салтанаттуу иш-чарага Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев, КР Улуттук илимдер академиясынын академиги Кубанычбек Жумалиев, ЖХжОТИИИнин жетекчилиги жана кызматкерлери жана башка ардактуу коноктор катышты.

75 орундуу беш кабаттуу борбордун курулушу мамлекеттик-жеке өнөктөштүктүн алкагында ишке ашып, анда мамлекеттик-жеке өнөктөш катары академик Кубанычбек Жумалиев демөөрчүлүк кылат. Долбоордун жалпы баасы 375 миллион сомду түзөт. Жаңы борбор 2025-жылдын март айында пайдаланууга берилиши күтүлүүдө.

Борбордун пландаштырылган имараты үч блоктон турат. №1 жана №2 блоктор беш кабаттан жана жер төлөдөн турат, жалпы аянты 6296,3 м². №3 блок – жертөлөсү бар эки даражалуу имарат болуп, жалпы аянты 685,46 м². Борбордо төмөнкү негизги бөлүмдөр жайгашат:

• Кабыл алуу, кеңеш берүү жана диагностика бөлүмдөрү;

• Үч операциялык бөлмөсү бар операциялык блок;

• 15 койкалуу жандандыруу бөлүмү;

• Ар кандай курактагы балдар үчүн кардиохирургиянын стационардык бөлүмү;

• Рентген диагностика бөлүмү (МРТ, КТ, рентген);

• Борбордук стерилизация бөлүмү;

• Кир жуучу жай жана башка кеңсе жайлар;

• Ашкана жана конференц-зал.

КР Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев долбоорду колдоого ыраазычылык билдирип, аны ишке ашыруунун маанилүүлүгүн белгиледи. «Жаңы Балдардын кардиохирургия борборунун курулушу менен тубаса жана пайда болгон жүрөк кемтиги бар балдар ден соолугун жана жашоо сапатын бир топ жакшыртуучу маанилүү кызматтарды ала алышат».

Борбордун бардык бөлмөлөрү эки орундуу, обочолонгон типте, даараткана жана жуунучу жайы (душ) менен болот. Алар балдар жана алардын ата-энелери үчүн, ошондой эле медициналык кызматкерлердин иштөөсү үчүн ыңгайлуу шарттарды түзөт. Оорулуулардын ынгайлуулугу үчүн бейтаптарды ташуучу жана жүргүнчү лифттери каралып, алар кабаттар арасында коопсуз жана тез кыймылды камсыз кылат.

2024-жылдын 12-сентябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев "Реацентр Бишкек" балдардын неврологиялык реабилитациялык борборуна барды. Борбор ар кандай неврологиялык оорулары бар, анын ичинде аутизм, сүйлөө жана психикалык өнүгүүсүнүн кечигиши, көңүл буруу жетишсиздиги жана гиперактивдүүлүк синдрому, церебралдык шал оорусу, Даун синдрому жана башка оорулары бар балдарды реабилитациялоого адистешкен.

Министр борбордун жайлуу жана жагымдуу атмосферасын, ишти уюштуруунун жогорку деңгээлин, медицина кызматкерлеринин кесипкөйлүгүн жана инновациялык комплекстүү реабилитациялык жана абилитациялык программалардын, анын ичинде жогоруда аталган неврологиялык бузулуулары бар балдарды комплекстүү реабилитациялоодо эффективдүү метод экени далилденген «Микротоктуу рефлексотерапия» жаңы ыкмасын Кыргызстанда киргизилишин белгиледи.

Сапардын жүрүшүндө республикада реабилитациялык кызматты мындан ары өнүктүрүүгө байланышкан маанилүү маселелер да талкууланды. Бул темалар Кыргыз Республикасынын Физиотерапевттер жана реабилитологдор ассоциациясы Кыргызстандын медициналык туризм ассоциациясы менен биргеликте өтө турган Физиотерапевттердин жана реабилитологдордун эл аралык форумунда негизги тема болуп калат. Форум 2024-жылдын 27-сентябрында И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын жыйындар залында өтөт жана алдыңкы окумуштуулардын, практик дарыгерлердин жана физиотерапия жана реабилитация тармагында иштеген компаниялардын өкүлдөрүнүн башын бириктирет.

Жолугушуунун жыйынтыгында Алымкадыр Бейшеналиев өлкөдө физиотерапиялык жана реабилитациялык кызматтарды өнүктүрүүгө өзгөчө көңүл бурарын убада кылып, ден соолугунда көйгөйлөрү бар адамдардын, ошондой эле өзгөчө муктаждыгы бар балдардын жашоо сапатын жакшыртуу үчүн бул тармактын маанилүүлүгүн белгиледи.

2024-жылдын 11-сентябрында Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун жаңы имаратынын ачылыш аземи болуп өттү. Жаңы имаратта гемодиализ бөлүмүнөн тышкары 30 орундуу эндокринология бөлүмү, 30 орундуу нефрология бөлүмү, реанимациялык керебеттер, кичи операциялык бөлмө, ошондой эле чоң актовый зал жана башка кызматтык жайлар жайгашкан.

Салтанаттуу иш-чара Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары Эдил Байсаловдун, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиевдин, Кувейттин «Аль-Сафа» кайрымдуулук фондунун негиздөөчүсү жана башкармалыгынын төрагасы Шейх Мухаммад Абдурахман Альшая мырзанын, Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун кызматкелеринин жана башка коноктордун катышуусунда өттү.

Жалпы аянты 2588 м² болгон имарат 30 жылдан бери бүтпөй турган. «Ас-Сафа Борбор» коомдук бирикмесинин колдоосу менен бардык зарыл болгон курулуш-оңдоо иштери жүргүзүлүп, заманбап коммуникация системалары орнотулуп, бейтаптардын дарылануусу жана медицина кызматкерлеринин иштөөсү үчүн бардык шарттар түзүлдү. Ар бир бөлмөдө даараткана жана душ жай каралган.

Бөлүмдөрдү заманбап медициналык жабдуулар менен жабдууга өзгөчө көңүл бурулууда. Гемодиализ борборуна “Ас-Сафа” фонду тарабынан берилген балдар үчүн төрт жаңы “4008S classix - Fresenius Medical Care” гемодиализ аппараты алынып, ошондой эле өткөн жылы Президенттик фонддон алынган каражатка суу тазалоочу система жана чоңдор үчүн үч гемодиализ аппараты орнотулду.

КР Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев балдардын жана энелердин ден соолугуна кам көрүү министрликтин маанилүү артыкчылыктуу багыттарынын бири экенин баса белгиледи. «Ар кандай себептер менен токтоп калган курулуш иштери 2024-жылдын март айында башталып, кыска мөөнөттө бүткөрүлгөнүнө абдан кубанычтабыз. Бул көп тармактуу имаратта диагностика жана дарылоо бөлүмдөрү гана эмес, илимий, уюштуруу жана методикалык бөлүмдөр да жайгашат. Ас-Сафа Фондунун колдоосу аркасында биз бейтаптарыбызга заманбап шарттарды жана жабдууларды сунуштай алабыз, бул медициналык тейлөөнүн сапатын бир топ жакшыртат. Көп жылдар бою биздин бөлүмдөр, тактап айтканда гемодиализ бөлүмү оор шарттарда, эскирген жабдуулар менен иштеген. Эми биздин кичинекей бейтаптарыбызды дарылоо жана реабилитациялоо үчүн бизде бардык зарыл болгон ресурстар бар деп сыймыктануу менен айта алабыз», - деди Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев.

Өзүнчө белгилей кетсек, 2023-жылы гемодиализ бөлүмүндө 130 бейтап, анын ичинде 33 бала дарыланып, аларга 887 жолу гемодиализ кызматы көрсөтүлгөн. Жаңы имарат ачылгандан кийин бөлүмдүн мүмкүнчүлүктөрү кыйла кеңейип, ал көбүрөөк бейтаптарды тейлөөгө жана татаал процедураларды аткарууга мүмкүндүк берет.

Жацы имараттын жана аны жабдуунун аркасында нефрология жана эндокринология бөлүмдөрү да көрсөтүлгөн медициналык кызматтын сапатын бир кыйла жакшырта алышат. 2023-жылы нефрология бөлүмүндө бөйрөктүн ар кандай оорулары менен жабыркаган 476 бейтап стационардык дарыланса, эндокринология бөлүмүндө 900 бала эндокриндик органдардын патологиясы менен стационардык дарыланган, алардын 75%ы кант диабетинин I түрү менен ооруйт.

Бүгүн, 7-сентябрда Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев кезектеги “Эл Аман” мамлекеттик дарыканасынын ачылыш аземине катышты.

Ош облустар аралык бириккен клиникалык ооруканасынын базасында мамлекеттик дарыкана ачылды. Бул оорукананын аймагында иштеп, калкты жеткиликтүү дары-дармектер жана медициналык буюмдар менен камсыз кылган үчүнчү дарыкана.

Учурда республика боюнча 86 “Эл Аман” мамлекеттик дарыкана ийгиликтүү иштеп жатат.

Бүгүн, 2024-жылдын 7-сентябрында, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев 2-сентябрдан бери катаракта боюнча акысыз операциялар жүргүзүлүп жаткан Ош облустар аралык бириккен клиникалык ооруканасына (ООКБО) барды. Бул операциялар “Экспресс ден соолук: жаркын саякат” долбоорунун алкагында 2-сентябрдан 12-сентябрга чейин жүргүзүлөт.

Министр менен бирге ООКБОго Кытай Эл Республикасынын Кыргызстандагы Атайын жана Ыйгарым укуктуу элчиси Ду Дэвэнь айым, Кыргыз Республикасынын Президентинин Ош облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Элчибек Жантаев жана башка коноктор да келишти.

Үстүбүздөгү жылдын 2-сентябрынан баштап кытайлык адистердин тобу өз күч-аракетин катарактадан жапа чеккен жана көрүүсү начарлаган бейтаптарга жардам берүүгө багыттоодо. Долбоордун командасы 10 күндүн ичинде үч облустан: Ош, Жалал-Абад жана Баткенден келген бейтаптарга катарактага бекер операция жасашат. Учурда 100гө жакын бейтапка операция жасалып, жалпысынан 300 кыргызстандыкка операция жасоо пландалууда.

Мындан тышкары, Кытай тарап оорукананын жетекчилигине наркы 7,5 миллион сомдон ашык турган офтальмологиялык жабдууларды өткөрүп берүү сертификатын тапшырды.

Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Кытай Эл Республикасынын Өкмөтүнө Кыргыз Республикасынын саламаттыкты сактоо тармагына кошкон салымы үчүн ыраазычылык билдирди. Ал ошондой эле долбоор эки өлкөнүн ортосундагы достук мамилелерди өнүктүрөөрүн баса белгиледи. “Өткөн жылы бул долбоордун аркасында 600дөн ашык кыргызстандыктар катарактага бекер операция жасатышкан. «Экспресс ден соолук» долбоору көрүү мүмкүнчүлүгүн гана калыбына келтирбестен, бейтаптарга жашоонун кубанычын жана келечекке болгон үмүтүн кайтарып берди. Бул медициналык долбоор биргелешкен аракеттер адамдардын жашоосунда олуттуу өзгөрүүлөргө алып келеринин үлгүсү жана далили болуп калды”, - деп кошумчалады Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев.

Бүгүн, 7-сентябрда КР Саламаттык сактоо министри Ош шаарына болгон жумушчу сапарынын алкагында Ош шаардык клиникалык ооруканасында болуп, жаңы курулуп жаткан клиникалык диагностикалык бөлүмдүн курулуш иштеринин жүрүшү менен таанышты.

Оорукананын директору Шаят Абдурахманов министрге курулуш иштери 90%га бүтүп, сентябрь айынын аягына чейин толугу менен бүтөрүн билдирди. Бул бөлүмдүн курулушуна жергиликтүү бюджеттен 53 млн сом бөлүнгөн.

Белгилей кетсек, Кытай грантынын алкагында ОШКО 5 млн долларлык 14 аталыштагы медициналык жабдууларды алат. Ал эми кыргыз тарап консультациялык-диагностикалык бөлүм үчүн өзүнчө имарат куруп бериши керек болчу.

Мындан тышкары, министр 300 орундуу көп функционалдуу оорукананын имаратынын курулушунун жүрүшү менен таанышты. Долбоорду аяктоо 2025-жылга пландалып, бул максатка 595 миллион сом бөлүнгөн. Жалпы аянты 6 633,5 м2 болгон оорукана 3 блоктон туруп, анда кардиология, ортопедия, ЛОР, көз, урология, эндокринология жана терапевтик бөлүмдөр жайгашат. Ошондой эле операциялык жана реанимация бөлүмдөрү, ашкана, кир жуучу жай, кампалар болот.

Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Ысык-Көл облусуна болгон жумушчу сапарынын алкагында Ысык-Көл районунун Жалпы дарыгерлик практика борборуна барды. Иш сапардын негизги максаты жергиликтүү тургундарга көрсөтүлүп жаткан медициналык тейлөөнүн деңгээли жана сапаты менен таанышуу болду.

Мындан тышкары, Алымкадыр Бейшеналиев «Эл Аман» мамлекеттик дарыканасында болуп, жашоо үчүн зарыл болгон дары-дармектердин жеткиликтүүлүгүн жана аларды калк арасында бөлүштүрүүнүн натыйжалуулугун текшерди. Министр шаар тургундарына дары-дармектерди жеткиликтүү баада сатып алууга мүмкүндүк берген мамлекеттик дарыкана тармагын колдоонун маанилүүлүгүн белгиледи.

«Биз Кыргыз Республикасынын ар бир тургуну кайсы жерде жашабасын, сапаттуу жана жеткиликтүү медициналык жардам алышы үчүн медициналык инфраструктураны өнүктүрүүнү улантабыз», - деп белгиледи Алымкадыр Бейшеналиев.

Иш сапардын жыйынтыгында облуста медициналык кызмат көрсөтүүнү жакшыртуу, ошондой эле дары-дармек менен камсыздоого көзөмөлдү күчөтүү боюнча мындан аркы кадамдар белгиленди.

2024-жылдын 6-7-сентябрында Ысык-Көлдүн жээгинде Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын академиги, медицина илимдеринин доктору, профессор Миталип Мамытовдун төрагалыгы астында Кыргызстан нейрохирургдар ассоциациясынын IV эл аралык конгресси өз ишин баштады. Иш-чара нерв системасынын ооруларын дарылоонун алдыңкы ыкмаларын жана инновациялык ыкмаларын талкуулоо үчүн нейрохирургия тармагындагы дүйнөнүн алдыңкы адистеринин башын бириктирди.

Конгресстин расмий ачылышы 6-сентябрда болду. Конгресстин Президенти жана Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев катышуучулар менен амандашып, аларга дүйнөлүк масштабда нейрохирургиялык жардамдын сапатын жогорулатууга багытталган жемиштүү талкууларды жана тажрыйба алмашууну каалады.

Иш-чарага алыскы жана жакынкы чет өлкөлөрдөн нейрохирургиянын дүйнөлүк лидерлери, анын ичинде Бүткүл дүйнөлүк нейрохирургдар федерациясынын (WFNS) президенти Луис Борба катышты. Ошондой эле Азербайжан, Беларусь, Бразилия, Германия, Кытай, Казакстан, Россия, Түркия, Финляндия, Өзбекстан, Япония жана башка өлкөлөрдүн академиктери, профессорлору жана медициналык мекемелеринин жетекчилери катышты.

Конгресстин программасы нейрохирургиянын негизги багыттарын камтыйт, анын ичинде:

• Нейроонкология: Нейроонкологиялык оорулууларды дарылоонун заманбап ыкмалары.

•Нейроваскулярдык хирургия: Салттуу микрохирургиянын жана минималдуу инвазивдик эндоваскулярдык хирургиянын мүмкүнчүлүктөрү.

•Омуртка нейрохирургиясы: Омуртка ооруларын дарылоодогу жаңы тенденциялар.

•Балдар нейрохирургиясы: Педиатриялык нейрохирургияда дарылоонун заманбап ыкмалары жана принциптери.

•Кранио-вертебралдык жаракаттар: Борбордук нерв системасынын жаракаттарын дарылоодо жана реабилитациялоодо дифференциалдуу мамиле.

Конгресс Кыргызстанда жана анын чегинен тышкары нейрохирургиянын өнүгүшүнө көмөктөшүүчү, билим жана тажрыйба алмашуу үчүн маанилүү аянтча болуп калат деген ишеничтебиз.

Каждые два года конгресс проходит в разных странах мира. В 2024 году он пройдёт 6-7 сентября на берегу озера Иссык-Куль, жемчужины Кыргызстана. Девиз нынешнего конгресса – “Ревматология без границ”. Цель – интеграция различных дисциплин медицины терапевтической и хирургической направленности, включая иммунологию, пульмонологию, кардиологию, дерматологию, ортопедию, травматологию и другие, так как ревматологический больной – это больной с системным характером поражений, имеющий значительное число коморбидных состояний.

В день открытия конгресса, 6 сентября, его участников с кыргызской стороны приветствовали от имени Президента КР Государственный секретарь КР Суйунбек Касмамбетов и министр здравоохранения Алымкадыр Бейшеналиев.

Евразийское движение ревматологов началось в 2012 году. На Первом Евразийском конгрессе ревматологов было принято историческое решение о создании Лиги Евразийских ревматологов (LEAR), объединяющей ревматологов Азербайджана, Армении, Беларуси, Грузии, Казахстана, Кыргызстана, России, Таджикистана, Узбекистана. 

Традиционно программа Евразийского конгресса ревматологов включает в себя научные доклады и лекции ведущих специалистов из различных стран, представляющие актуальность как для научных сотрудников и преподавателей, так и практикующих врачей, в том числе молодых ревматологов.

"Если говорить об актуальности темы, то для нашей страны она очень важна, потому что у нас не укомплектована ревматологическая служба, нет достаточного количества стационаров ревматологического профиля (особенно в регионах), не хватает самих ревматологов, которые бы принимали пациентов на местах, - говорит президент Кыргызской ревматологической ассоциации, к.м.н. Ольга Лобанченко. -  Люди вынуждены ехать в областные или в столичные больницы. Но не все имеют такую возможность.

У нас по всей стране сегодня не больше двух десятков ревматологов, и такие специалисты имеются не во всех областях. В отличие от других стран наши пациенты лишены возможности иметь постоянную помощь врачей на местах, а ведь все ревматологические заболевания имеют хронический характер. Это не насморк и не бронхит, которые сегодня полечил, а завтра ты с ними уже попрощался. Это такие заболевания, которые, единожды начавшись, сопровождают человека всю его жизнь, как, например, диабет.  Теряется связь, преемственность, возможность корректировать лечение, болезнь запускается и становится намного труднее её потом расхлёбывать.

Мало того, в отличие от многих других стран СНГ, у нас нет государственной дотации на необходимые препараты, которые просто жизненно необходимы. Это те препараты, в том числе и генноинженерные, которые в России, Беларуси, Казахстане, Узбекистане дают наиболее нуждающимся бесплатно, по государственной дотации и на постоянной основе. И когда мы будем составлять и принимать резолюцию, мы хотим, чтобы нас услышали и руководство здравоохранения, и в целом правительство, потому что, если не у нас самих, то у всех есть родственники, которые страдают от ревматических заболеваний, распространённость которых в данное время неуклонно растёт".

Согласно программе текущего конгресса, первый утренний научный симпозиум на Иссык-Куле 6 сентября посвящен теме “Ревматоидный артрит - новый контур управления”. Первое пленарное заседание пройдет под председательством академика РАН, президента ассоциации ревматологов России, профессора Евгения Насонова, члена-корреспондента РАН, главного внештатного специалиста-ревматолога Минздрава Российской Федерации Александра Лилы и главного внештатного ревматолога Минздрава Республики Казахстан Галымжан Тогизбаевой. В этот день прозвучит доклад директора Национального центра кардиологии и терапии им. М.Миррахимова, профессора Талантбека Сооронбаева “История развития и перспективы ревматологической службы Кыргызской Республики”, а также, как и на других запланированных пленарных заседаниях, научные доклады участников конгресса.

Второй симпозиум конгресса посвящен теме “Биосимиляры в вопросах и ответах”, третий - болевому синдрому при ревматических заболеваниях. На симпозиумах второго дня конгресса 7 сентября будут обсуждаться такие темы, как “Ревматоидный артрит и микрокристаллические артриты”, “Современная диагностика и лечение современных аутоиммунных ревматоидных заболеваний”, “Системная склеродермия и болезнь Шегрена”. Отдельные сессии конгресса посвящены вопросам сохранения здоровья суставов, остеопороза и остеоартрита, лабораторной и инструментальной диагностики ревматических заболеваний. В рамках научного форума состоится школа практикующего ревматолога и конкурс-сессия молодых учёных, а также награждение финалистов конкурса.

Эне жана баланы коргоо улуттук борборунда угуусу начардыгына байланыштуу операция жасалган балдар сентябрь айында мектеп босогосун атташты. Бул балдар угуу мүмкүнчүлүгүн алуу үчүн узак жолду басып өтүштү – дыкат тандоо комиссиясы, бир катар текшерүүлөр, кохлеардык имплант орнотуу операциялары жана реабилитация. Албетте, алардын келечегин Катар мамлекетинин жана Германиянын Ленхард фондунун дарыгерлеринин жардамысыз, каржылык колдоосусуз элестетүү кыйын эле. Бул балдар үчүн угуу көйгөйү артта калып, быйыл 1-класска аттанышты.

 Белгилей кетсек, кохлеардык имплантация 2018-жылы Ленхард фонду тарабынан башталып, жалпысынан алар 40 операция жасашкан. Awqaf фондунун (Катар) колдоосу менен 2021-жылдан бери жалпысынан 168 КИ операциясы жасалды. Жалпысынан угуусу начар 208 кыргызстандык балага КИ коюлду. Аларга окууларына ийгилик, ден соолук, бакыт жана бардык жакшылыктарды каалайбыз!