17-18-майда Бишкекте Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун 60 жылдыгына, ошондой эле А. Ильин жана В. Кононовдун 100 жылдыгына арналган “Эне жана бала: ден соолук жана жашоо сапатынын көйгөйлөрүн чечүү жолдору” аттуу Эл аралык илимий-практикалык конференция өтүүдө.

Конференциянын программасы бир нече пленардык сессияларды жана симпозиумдарды камтыйт - “Ден соолук жана татыктуу жашоо сапаты – балдар медицинасындагы артыкчылык”; «Эне жана баланын ден соолугунун тарыхый жана заманбап аспектилери»; «Борбордук Азия жана Россия: педиатриялык көйгөйлөрдү чечүүгө болгон мамиле»; «Үй-бүлөнү пландаштыруу жана коопсуз эне болуу»; «Балдардын ооруларынын диагностикасынын, терапиясынын жана алдын алуунун заманбап аспектилери»; «Оорулуу балдарды алып барууда жана дарылоодо чечилген жана чечилбеген маселелер»; «Балдардагы тамактануунун бузулушу – бир тыйындын эки бети»; «Балдар хирургиясын өнүктүрүүнүн көйгөйлөрү жана келечеги»; «Балдар хирургиясы: салттар жана инновациялар»; «Неонатология – чакырыктар жана реалдуулук»; «Перинатология — ресурстар жана мүмкүнчүлүктөр».

Конференцияны Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары Эдил Байсалов, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев, Жогорку Кеңештин депутаты, Социалдык саясат боюнча комитетинин төрайымы Винера Раимбачаева куттуктоо сөздөрү менен ачты.

Саламаттыкты сактоо тутуму үчүн илимий кадрларды жана кадрларды даярдоого, материалдык-техникалык базаны чыңдоого, ошондой эле илимий долбоорлорду ишке ашырууга кошкон зор салымы үчүн дарыгер-окумуштууларга Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун “Ардактуу профессору” наамы ыйгарылды. 

Саламаттыкты сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиевдин айтымында, «юбиляр борбор жогорку кадрдык, илимий, материалдык-техникалык потенциалы менен айырмаланып, Кыргыз Республикасынын аялдардын жана балдардын ден соолугун сактоого жана чыңдоого баа жеткис салым кошууда. Бул конференциянын жүрүшүндө аялдардын, балдардын жана өспүрүмдөрдүн ооруларынын жана ден соолугунун көптөгөн аспектилери каралат. Медицина илими жана саламаттыкты сактоо кайра жаралууга, реабилитацияга муктаж жана кечиктирилгис комплекстүү чараларды талап кылары талашсыз. Саламаттыкты сактоо уюмдарын, анын ичинде педиатриялык профилдеги уюмдарды дагы эле кадрлар, оорукана керебеттери менен камсыз кылуу, инфраструктурасын жаңылоо жана чыңдоо, медицина кызматкерлеринин квалификациясын жогорулатуу, диагностикалык жана дарылоонун жаңы технологияларын киргизүү зарыл. Медицина кызматкерлерин социалдык-укуктук жактан коргоо маселеси курч турат. Реформалардын алга жылышын жаңы кадрларсыз, жаш, билимдүү, таланттуу жана чыгармачыл кадрларсыз элестетүү кыйын.

Бүгүнкү күндө Кыргыз Республикасында балдардын, өспүрүмдөрдүн жана аялдардын абалын жакшыртуу боюнча мамлекеттик, жеке, өкмөттүк эмес жана эл аралык уюмдардын ишин координациялоо механизмдери түзүлүүдө. Амбулатордук жана стационардык жардамдын сапатын жана жеткиликтүүлүгүн жогорулатуу, абилитациялоо жана реабилитациялоо, балдардын ооруларын алдын алуу боюнча иштерди активдештирүү зарыл.

Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин башкы штаттан тышкаркы жана жетектөөчү адистери, ошондой эле кесиптик медициналык ассоциациялар менен биргеликте аялдардын, балдар жана жаңы төрөлгөн ымыркайлардын ооруларын диагностикалоо жана дарылоодо инновациялык ыкмаларды иштеп чыгууда жана ишке ашырууда. Бүгүнкү күндө Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун клиникалык-диагностикалык базасы кыйла жаңыланып, кадрдык потенциалы чыңдалууда”.

«Педиатрия мамлекет тарабынан колдоону жана субсидияларды талап кылган өзүнчө тармак жана аны бардык багыттар боюнча өнүктүрүү керек», - дейт балдар кардиологу, Педиатрия оюндарынын активдүү уюштуруучусу жана катышуучусу, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын педиатрия факультетинин ассистенти Данияр Аматов. - Педиатрияны бала ооруп калганда эле эмес, бир топ кеңири караш керек. Бул системалуу бүтүндөй бир организм. Жалпы терапиядан тышкары биздин өлкөдө балдардын кардиологиясы, нефрологиясы, эндокринологиясы, балдар гастроэнтерологиясы, хирургиясы, стоматологиясы, ошондой эле зат алмашуу оорулары, балдардын генетикасы сыяктуу али өтө начар өнүккөн тармактар ​​да өнүгүп, жакшы колдоого алынышына умтулуу керек. Менин оюмча, биз үчүн умтулуп, үйрөнө турчу нерсе көп, анткени биздин өлкө балдарды жакшы көрөт, бизде төрөлүү көрсөткүчү жогору, ошондуктан педиатрияны стратегиялык багыт катары караш керек».

Конференцияда «Мыкты педиатриялык медициналык уюм - 2024»; "Мыкты балдар дарыгери - 2024"; «Мыкты педиатрдык медайым – 2024»; «Кыргыз педиатриясынын тарыхы боюнча эң мыкты көркөм-тарыхый очерк» сынактарынын жеңүүчүлөрүнө жана жаш окумуштуулардын илимий иштеринин сынагына катышкандыгы үчүн дипломдор тапшырылат.

Эне жана баланы коргоо улуттук борборунун калыптануу тарыхына токтолсок, узак убакыт бою кош бойлуу аялдарга медициналык жардам көрсөтүү бөлүмү медициналык бөлүмдөрдүн курамында болуп, 1927-жылы гана эне жана баланы коргоо бөлүмүнө бириктирилген. Ошол убактан тартып ушундай бөлүмдөр өлкөнүн бардык аймактарында ачыла баштады. 1926-жылы Кыргыз АССРинин Саламаттык сактоо элдик комиссариатынын алдында эне жана баланы коргоо боюнча өз алдынча бөлүм түзүлүп, калкты медициналык жактан тейлөө байкалаарлык жакшыра баштаган. Кыргызстанда балдардын саламаттыгын сактоону уюштурууда чоң роль ойногон дарыгерлер С.М. Коплан жана В.Ф. Княгичева болгон. 1924-жылы Саратовдон Пишпекке келген А. Покровскийди республикадагы педиатриялык кызматтын уюуштуруучусу, алгачкы педиатр деп эсептөөгө болот. 1960-жылы Фрунзеде 150 койкалуу республикалык балдар ооруканасы ачылып, анын базасында 1961-жылы Эне жана баланы коргоо кыргыз илим-изилдөө институту уюштурулуп, ал илимий иштин борборуна гана эмес, ошондой эле Кыргызстандагы балдардын жана аялдардын ден соолугун коргоодогу бардык маселелер боюнча методикалык жетекчилик борборуна айланган. Балдарга адистештирилген стационардык хирургиялык жардамды өнүктүрүүнүн башталышы деп 1961-жылы Эне жана баланы коргоо боюнча кыргыз илим-изилдөө институтунун алдында 40 койкалуу хирургиялык бөлүмдүн ачылышын эсептөө керек. 1964-жылы бул бөлүм 110 койкага чейин кеңейтилип, жаңы ачылган 3-балдар ооруканасына өткөрүлүп берилген. Алгачкы күндөрдөн тартып бул бөлүмдү ошол кездеги медицина илимдеринин кандидаты В.С. Кононов жетектеген. Андыктан дал ошол В.С. Кононовду республикадагы балдар хирургиясынын негиздөөчүсү деп эсептөө керек.

15-майда Бишкекте 2024-жылдагы Европалык эмдөө жумалыгынын жыйынтыгын талкуулаган жыйын өттү. Быйыл эмдөө жумалыгы «Муундарды коргойбуз» деген ураан астында бардык курактагы адамдарды пландуу эмдөө менен камтуунун жогорку деңгээлин сактоо максатында уюштурулду.

Иш-чарага КР Саламаттык сактоо министрлигинин, Бишкек шаарынын саламаттыкты сактоо уюмдарынын өкүлдөрү жана массалык маалымат каражаттарынын өкүлдөрү катышты.

Кыргыз Республикасында калкты пландуу эмдөөнүн аркасында 19 жашка чейинки курактагылар арасында кептөөр, селейме, кургак учук менингити, В вирустук гепатити катталган эмес; 1993-жылдан бери полиомиелиттен эркин өлкө статусу бар.

Иш-чаранын жүрүшүндө Республикалык иммунопрофилактика борборунун директору эмдөө жумалыгынын калк үчүн мааниси жана эмдөө менен камтуу боюнча маалыматтарга токтолду. Алсак, бир жума ичинде Кыргыз Республикасынын профилактикалык эмдөө календары боюнча 54 362 адам кошумча эмдөө алды. Эмдөө стационардык пункттарда жана мобилдик бригадалардын жардамы менен жүргүзүлдү. Гүлбара Ишенапысова ошондой эле калкты маалымдоодо медицина кызматкерлеринин салымын белгиледи, мында эмдөө менен камтууну жогорулатуудагы негизги максат ар бир бала вакцина менен алдын ала турган оорулардан коргоого муктаж жана мындай коргоого укугу бар деген маалыматты жайылтуу болуп саналат.

Мындан тышкары, ДССУнун Кыргызстандагы өкүлчүлүгүнүн колдоосу менен иштелип жана басылып чыккан бардык денгээлдеги саламаттыкты сактоо уюмдарынын медицина кызматкерлери үчүн арналган “Иммунопрофилактика боюнча чөнтөк колдонмо” көрсөтүлдү.

2024-жылдын 16-майында Чүй облусунун Кант шаарында Үй-бүлөлүк дарыгерлер тобунун (ҮДТ) жаңы имараты пайдаланууга берилди.
ҮДТнын курулушу Түрк кызматташтык жана координация агенттиги (TIKA) тарабынан 115 миң АКШ доллары өлчөмүндө каржыланды. Ошондой эле ҮДТнын имаратынын айланасын тосуу, көрктөндүрүү жана жашылдандыруу иштерине жергиликтүү бюджеттен 1,5 млн сом бөлүнүп, тез жардам унаасы да сатылып алынды.
Иш-чара Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев, Түркия Республикасынын Кыргызстандагы элчиси Ахмет Садык Доган, Түрк кызматташтык жана координация агенттигинин (TIKA) президенти Серкандын Каялар, Президенттин Чүй облусундагы Ыйгарым укуктуу өкүлү Канат Жумагазиевдин катышуусунда өттү.
Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев өз сөзүндө Кыргызстан менен Түркиянын саламаттык сактоо тармагындагы жемиштүү кызматташтыгынын бир мисалы катары эл аралык стандарттарга ылайык курулган Кыргыз-Түрк достугу ооруканасынын курулушу экендигин баса белгиледи. Бул оорукана медицина илимдеринин жетишкендиктерин жана технологияларын киргизүү борбору болуп саналат. «Ошондой эле сиздердин жардамыңыздар менен Кыргыз Республикасындагы саламаттык сактоо уюмдарынын инфраструктурасын жакшыртуу боюнча башка долбоорлор ишке ашырылууда, алсак, Ош шаарындагы кыргыз-түрк достугу бейтапканасынын курулушу. Саламаттык сактоо системасынын инфраструктурасын жакшыртууга кошкон салымы үчүн боордош түрк элине ыраазычылык билдирем жана мындан ары да жемиштүү кызматташуунун улануусуна ишенем», — деди Алымкадыр Бейшеналиев.
Кант шаары Бишкек-Токмок жолунун 20-70-чакырымында жайгашкан, анда жалпысынан 100 миңге жакын адам жашайт. ҮДТнын имараты жол боюнда жайгашкан жана бүтүндөй Ысык-Ата районунун тургундарына медициналык кызмат көрсөтө алат.
Жалпы аянты 250 м2 болгон эки кабаттуу имаратта 9 дарыгерлер бөлмөсү, 2 медайымдык жана 1 карантин бөлмөсү, ашкана жана кампа бар.6816:46